12 Ιαν 2008

1408

Mia protash apo ton Blind Guardian! Des thn tenia "1408".. Psixologiko thriler ! Enas sigrafeas episkepete gia mia nyxta domatia ksenodoxiwn "stixiomena.." DEN eixe episkeftei oute ena real-->"Stixiomeno" ospou mpike sto :1408... (Kai anatheorise..)


Y.G. (Tha eixa aftoktonisei sto proto tetarto an eimouna sthn thesh tou :)

Συμβιώνοντας με τους Παλαιολόγους

Ο Γιώργος Λεονάρδος είναι ένας έλληνας συγγραφέας που ξέρει να γράφει ιστορικά μυθιστορήματα. Μέσα στη μεγάλη δεξαμενή παραγωγής αναλόγων μυθιστορημάτων από ξένους συγγραφείς, οι οποίοι καταπιάνονται με οποιοδήποτε θέμα και ιστορική περίοδο, έρχεται η σύγχρονη ελληνική ματιά και σκέψη, να προσφέρει ένα έργο που ξεχωρίζει για τη λογοτεχνική του αξία. Η βυζαντινή ιστορία είναι μια κατεξοχήν θεματική επιλογή της ξένης λογοτεχνικής παραγωγής αφού εγείρει το αναγνωστικό ενδιαφέρον, εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της. Αυτά ταυτίζονται με τα σημερινά χαρακτηριστικά μίας πετυχημένης συγγραφής, που ζητά την ίντριγκα, την περιγραφή της εξουσίας, τους δυναμικούς πρωταγωνιστές, τη δράση, τους έρωτες, τη σκοπιμότητα και το συμφέρον. Το θέμα είναι ότι συνήθως στο αναγνωστικό κοινό προσφέρεται ένα έργο που αφορά στους βυζαντινούς χρόνους μέσα από τη ματιά ενός συγγραφέα που έχει «έμμεση» σχέση και επαφή με τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, με την έννοια ότι η γραφή του στερείται της ελληνικότητας. Δεν υπονοείται βέβαια ότι ένας συγγραφέας μπορεί λόγω καταγωγής να περιγράψει μία περίοδο της δικής του ιστορίας καλύτερα από κάποιον που δεν ανήκει σε αυτή, αλλά αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον αυτή η «άμεση» σχέση με τα γεγονότα και η «εγγύτερη», ακόμη και σε συναισθηματικό επίπεδο, επαφή με στιγμές της παγκόσμιας ιστορίας, που μάλιστα καθόρισαν την μετέπειτα εξέλιξη ολόκληρης της δυτικοευρωπαϊκής, και όχι μόνο, ιστορίας, όπως τη γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.
H δυναστεία των Παλαιολόγων, είναι το πεδίο που επικεντρώνεται σε αυτό το μυθιστόρημα ο Γιώργος Λεονάρδος. Μάλιστα το τελευταίο αυτό πόνημα αποτελεί τη συνέχεια του προηγούμενου μυθιστορήματος του «Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος–Ο Ελευθερωτής». Εδώ ο συγγραφέας αναπτύσσει την ιστορία των Παλαιολόγων που ξεκινά από τη βασιλεία του Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου μέχρι λίγο πριν την παρακμή της βυζαντινής ή Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπως συνηθίζεται να λέγεται, και την πτώση της Κωνσταντίνου Πόλης, το 1354, από τους Οθωμανούς. Αυτό που ενδιαφέρει στο συγκεκριμένο έργο είναι η παρουσίαση και περιγραφή της εναλλαγής των διαδόχων στο θρόνο και τη διοίκηση της αυτοκρατορίας. Έτσι, τα κύρια πρόσωπα που απασχολούν και πρωταγωνιστούν σε αυτή τη διήγηση είναι ο Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος, ο εγγονός του Ανδρόνικος Γ΄ Παλαιολόγος, ο Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος και ο Ιωάννης Καντακουζηνός. Η κεντρική λοιπόν ιστορία που διατρέχει το έργο, γιατί διανθίζεται με επιμέρους υποθέσεις, αναφέρεται στη διαμάχη που αναπτύχθηκε για τον θρόνο μεταξύ του Ανδρόνικου Β΄ και Ανδρόνικού Γ΄, οι οποίοι για περισσότερα από είκοσι χρόνια μηχανορραφούσαν, μάχονταν, συνθηκολογούσαν, συνωμοτούσαν, συμφιλιώνονταν και συνδιοικούσαν τη βυζαντινή αυτοκρατορία, τη στιγμή που έπρεπε να αντιμετωπίζουν τις απειλές των γειτονικών λαών, τους Σέρβους, Αλβανούς, Βούλγαρους και φυσικά τους Οθωμανούς, που προσπαθούσαν παντοιοτρόπως να ροκανίζουν τις κτήσεις της. Η εξέλιξη αυτής της κατάστασης εκτονώθηκε όταν πλέον απεβίωσε ο γηραιός Ανδρόνικος και τελικά επικράτησε ο εγγονός του.
Ο συγγραφέας αφού έχει καταφύγει σε μια συνολική αποτίμηση των προσωπικοτήτων των δύο αυτοκρατόρων καθώς και της διοικητικής, στρατηγικής και κυβερνητικής τους ικανότητας, ξεκινά τη περιγραφή ενός νέου ιστορικού κύκλου της βυζαντινής αυτοκρατορίας, με αφορμή τον θάνατο πια και του Ανδρόνικου του Γ΄. Ο κύκλος αυτός, θα αποτελέσει τη τελευταία ένδοξη περίοδο της αυτοκρατορίας, αφού τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν σε αυτόν μέσα από τις επιλογές τους και σε συνδυασμό με συγκεκριμένες συγκυρίες, όπως καταστροφικοί σεισμοί αλλά και η εξάπλωση της Πανούκλας, την οδήγησαν σε τέτοιο σημείο αποδυνάμωσης, μέσα από εμφύλιους πολέμους και λανθασμένες στρατηγικές, ώστε η πτώση της ουσιαστικά να θεωρείται αναπόφευκτη και δικαιολογημένη. Δεσπόζοντα πρόσωπα είναι ο στενός και παιδικός φίλος του Ανδρόνικού του Γ΄, ο Ιωάννης Καντακουζηνός, ο νόμιμος διάδοχος του θρόνου ο Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος, αλλά κυρίως μέχρι την ενηλικίωση του τελευταίου, οι επίτροποι του Αυτοκράτειρα Άννα, μητέρα του Ιωάννη του Ε΄, ο πατριάρχης Καλέκας, και ο Αλέξιος Απόκαυκος, παλαιός στενός συνεργάτης του Καντακουζηνού και σφετεριστής του θρόνου.
Εκτός όμως από τη παρουσίαση της κεντρικής ιστορίας, το μυθιστόρημα αναπτύσσει επιμέρους αφηγήσεις που έρχονται να πλαισιώσουν αλλά και να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση της σχέσης αιτίου-αιτιατού που αναπτύσσονται στη βασική ιστορία. Έτσι, ο συγγραφέας διακόπτει τη κεντρική αφήγηση των γεγονότων, όπου και όταν το κρίνει αναγκαίο, και είτε με αναδρομές στο παρελθόν είτε με παρενθετικές ιστορίες, παρουσιάζει ουσιαστικά το γενεαλογικό δέντρο των Παλαιολόγων, το ψυχογράφημα, τους χαρακτήρες, τις πράξεις και τις σχέσεις των μελών της μεγάλης αυτής δυναστείας, προκειμένου, να αποκτήσει ο αναγνώστης μια ευρεία και συνολική εκτίμηση τόσο αυτών των προσώπων, όσο και της ατμόσφαιρας και του κλίματος που επικρατούσε τη περίοδο της παντοκρατορίας της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αυτή είναι η τακτική που κάνει αυτό το μυθιστόρημα ιδιαίτερο και ξεχωριστό, αφού ξεδιπλώνεται θαυμάσια και τόσο περιεκτικά και αναλυτικά, ένα πλήθος προσώπων που καθόρισαν άλλος σε μικρότερο και άλλος σε μεγαλύτερο βαθμό την εξέλιξη της αυτοκρατορίας, αλλά συνειδητοποιούμε και το εύρος της συνωμοσίας, της στρατηγικής, της προσωπικής φιλοδοξίας, της προδοσίας, της ικανότητας, της δολοπλοκίας. Κοντά σε όλα αυτά ας προστεθεί και μία άρτια περιγραφή της καθημερινής ζωής των βυζαντινών, των συνηθειών τους, των κοινωνικής και στρατιωτικής δομής και ιεραρχίας, της παρουσίασης τοπωνυμίων, της γεωγραφίας των κτήσεων της αυτοκρατορίας, ακόμη και των γαστρονομικών τους επιλογών…
Σε δραματουργικό επίπεδο, ο Γιώργος Λεονάρδος, προκειμένου να αποφύγει να παρουσιάσει την ιστορία του μέσα από μια ιστορική–αποστασιοποιημένη ματιά, καταφεύγει στη λύση της επιλογής ενός αφηγητή όλης της ιστορίας, που εμπλέκεται στη δράση. Αυτός λοιπόν που διηγείται την ιστορία είναι ο Ανδρόνικος Παλαιολόγος, ένας αξιωματούχος του Παλατιού των Βλαχερνών, που έχει αναλάβει το καθήκον, να καταγράφει τους βίους και τα γεγονότα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μέσα λοιπόν από τα δικά του μάτια και τις προσωπικές του εκτιμήσεις, παρακολουθούμε όσα διαδραματίζονται αλλά παράλληλα ο βιογράφος καταθέτει και τη προσωπική του ιστορία, τον προσωπικό του βίο, που περιλαμβάνει έρωτες, περιπλανήσεις, θανάτους, χαρές, σκέψεις και ενέργειες που θα εξασφαλίσουν τη δική του ζωή μέσα σε αυτό το εύθραυστο περιβάλλον.
Το ιστορικό μυθιστόρημα του Γιώργου Λεονάρδου, είναι μία πολύ καλή ευκαιρία για τον αναγνώστη, να πληροφορηθεί υπεύθυνα τα ιστορικά γεγονότα της συγκεκριμένης περιόδου, αφού βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε ιστορικές πηγές και επιστημονικές μελέτες αλλά και να γοητευτεί από την λογοτεχνική δεινότητα και τον εξαιρετικό τρόπο του συγγραφέα να εικονοποιεί τόσο ζωντανά μία τόσο σύνθετη εποχή.